Չարորակ ուռուցքները ախտահարում են հիմնականում բարձր տարիքային խմբի մարդկանց։ Վերջին տարիներին նկատվում է ուռուցքային հիվանդությունների աճ բոլոր տարիքային խմբերում, սակայն այն հատկապես նկատվում է 60 տ անց տղամարդկանց և 50 տ անց կանանց շրջանում։ Քաղցկեղի կանխարգելման գլխավոր ուղղություններից մեկը սնուցման կարգավորումն է։
Ուռուցքային հիվանդությունների կանխարգելման գիտականորեն հիմնավորված սննդային կանխարգելումը բաժանվում է սահմանափակ և ընդլայնված մասերի։
Սահմանափ սննդային կանխարգելում.
- կիրառել էկոլոգիապես մաքուր մթերք,
- բացառել բորբոսնած սնունդը, ապխտած մթերքը,
- խմելու և ճաշերի պատրաստման համար կիրառել կենցաղային ֆիլտրերով զտված ջրմուղի ջուր, ինչպես նաև աղբյուրի կամ թույլ հանքայնացված ջուր,
- կրճատել յուղի մեջ տապակած սնունդը, պահածոյացված, մարինացված և աղ դրված մթերքը,
- հրաժարվել ալկոհոլից կամ այն կիրառել նվազագույն քանակությամբ,
- սովորական ֆիզիկական ակտիվության դեպքում ապահովել առօրյա սննդի կալորիականությանը՝ մինչև 2200-2500 կալորիա, պահպանել նորմալ քաշը (մարմնի զանգվածի ինդեքսը չպետք է գերազանցի 25 կգ/մ2),
- կրճատել ճարպի կիրառումը սննդի ընդհանուր կալորիականության մինչև 20-25%-ը (օրական 50-70 գ), սահմանափակել տրանս-ճարպերի (մարգարինների) կիրառումը։
- Ընդլայնված սննդային կանխարգելում.
- սննդակարգը հնարավորին դարձնել տարատեսակ,
- ամեն օր ընդունել մրգեր և բանջարեղեն, օրական առնվազն 5 չափաբաժին,
- առօրյա սննդակարգում հակաքաղցկեղածին նյութեր պարունակող մթերքի ավելացում, ճաշատեսակներ՝ պատրաստված ամբողջական ձավարեղենից և հացահատիկների թեփից, կտավատի կամ ձիթապտղի յուղ, ձկնեղեն և այլ ծովամթերքներ, դեղնականաչավուն և նարնջագույն մրգեր, բանջարեղեն՝ կանաչ թերթավոր, խաչածաղկավոր, հատապտուղներ, սոխ և սխտոր,
- ավելացնել սննդաթելերի ընդունումը օրական մինչև 35 գ (պարունակում են ամբողջական ձավարեղենը, հացահատիկը և թեփից պատրաստված մթերքը, մրգերը և բանջարեղենը),
- սննդակարգը լրացնել կենսաբանական ակտիվ հավելումներով, ֆունկցիոնալ սնուցման մթերքով և հակաքաղցկեղածին նյութեր պարունակող խոտաբույսերով։
Ընդհանրապես, հարկ է քաղցկեղի սննդային կանխարգելումն սկսել մանկությունից, և դա պետք է անել ամեն օր, ամբողջ կյանքի ընթացքում, սակայն տարեց մարդկանց համար տվյալ խորհուրդները հատուկ կարևորություն ունեն։ Փորձագետների կարծիքով քաղցկեղի սննդային կանխարգելումը հնարավորություն է տալիս նվազեցնել ընդհանուր ուռուցքաբանական ռիսկը 30-40 %-ով, իսկ առավել տարածված չարորակ ուռուցքների ռիսկը 2 և ավելի անգամ։ Կարևոր է ընդգծել, որ վերը նշված խորհուրդներն ունեն ընդհանուր բնույթ, և դրանց իրականացումը հնարավորություն է տալիս նվազեցնել ո՛չ միայն ուռուցքային հիվանդությունների, այլ նաև, այսպես կոչված, քաղաքակրթության այլ հիվանդությունների ռիսկը, ինչպիսիք են սիրտ-անոթային հիվանդությունները, 2-րդ տիպի շաքարային դիաբետը, մետաբոլիկ համախտանիշը, ճարպակալումը։
Քաղցկեղով տառապող տարեց հիվանդի սնուցումը պետք է լինի հավասարակշռված կալորիաներով և հիմնական սննդանյութերով, ինչպիսիք են` սպիտակուցները, ճարպերը, ածխաջրերը, ինչպես նաև վիտամինները, հանքային նյութերը, այլ սննդանյութեր և ջուրը։ Բացի այդ, որոշ սննդանյութեր, ինչպես, օրինակ, օմեգա-3 պոլիհագեցած ճարպաթթուները, ֆիտոէստրոգենները, օժտված են հակաուռուցքային ազդեցությամբ, լրացնում են հիվանդիհամար նախատեսված հատուկ սննդակարգերը՝ ուղղված հատկապես ուռուցքային գործընթացի դեմ։
