Կորոնավիրուսի հերթական մուտացիան տասնապատիկ նվազեցնում է պատվաստանյութի արդյունավետությունը։ Նման եզրակացության են եկել հետազոտողների երկու խումբ, որոնք վերլուծել են Pfizer-ի դեղամիջոցի հատկությունները: Հոնկոնգում փորձագետները պարզել են, որ դրա ակտիվությունը նվազել է 32 անգամ, երբ «հանդիպել» է Օմիկրոն շտամի հետ՝ համեմատած COVID-19-ի բնօրինակ Ուհանից բռնկված տարբերակի հետ։ Նմանատիպ տվյալներ են մեջբերում հարավաֆրիկացի գիտնականները։ Նրանք պարզել են, որ նոր մուտացիայի դեմ Pfizer-ի պատվաստանյութն արդյունավետ է եղել ընդամենը 22,5%-ով:Ի դեպ, ըստ եզրակացության՝ Sputnik V-ն արդյունավետ է Օմիկրոնի շտամի դեմ։ Այս եզրակացության է եկել Ալեքսանդր Ռասոխին:
Առողջապահության աֆրիկյան գիտահետազոտական ինստիտուտի գիտնականներն ուսումնասիրել են 12 կամավորների արյան պլազմայի նմուշները: Պարզվել է, որ չեզոքացնող հակամարմինների թիվը նրանց մոտ, ովքեր նախկինում պատվաստվել են Pfizer պատվաստանյութով, բայց վարակված են Օմիկրոնով, 41 անգամ ավելի քիչ է, քան պատվաստվածների թիվը, ովքեր հանդիպել են վիրուսի բնօրինակ Ուհանյան տարբերակին։
«22,5% արդյունավետությունը շատ թույլ պաշտպանություն է»,- ասել է Գամալեա կենտրոնի գլխավոր հետազոտող Անատոլի Ալտշտեյնը:
«Բայց սա միայն առաջին հայացքից է, պետք է նայենք, թե մարդիկ երբ են պատվաստվել, և քանի՞ պատվաստված մարդ է մասնակցել հետազոտությանը։ Ամբողջովին պարզ չէ, թե ինչպես է Pfizer-ի պատվաստանյութը պաշտպանում Օմիկրոնից: Ինչպես mRNA պատվաստանյութի, այնպես էլ ադենովիրուսի պատվաստանյութի հիմնական հակագենային բաղադրիչը կորոնավիրուսի նույն S- սպիտակուցն է: Ամենայն հավանականությամբ, ադենովիրուսային պատվաստանյութերը ցույց կտան մոտավորապես նույն արդյունքը։ Հետազոտությունը դեռևս չի ենթարկվել գրախոսականի, և դրա արդյունքները չեն հրապարակվել գիտական ամսագրում:
«Այնուամենայնիվ, Նորվեգիայում տեղի ունեցած միջադեպը կարող է վկայել նոր շտամի դեմ պատվաստանյութերի արդյունավետության մասին»,-նշել է գենետիկ և մոլեկուլային կենսաբան Կիրիլ Վոլկովը:
«Դեկտեմբերի սկզբին Օսլոյում Սուրբ Ծննդյան կորպորատիվ երեկույթին հավաքվել էր մոտ 120 մարդ, այդ թվում՝ մեկը, ով թռել էր Հարավային Աֆրիկայից: Երեք-չորս օր անց բոլոր ներկաների կեսից ավելին ախտորոշվեց օմիկրոն շտամ»,- հիշում է Կիրիլ Վոլկովը.
«Ինձ թվում է, որ «Օմիկրոն»-ի դեմ պատվաստումները մեզ չեն փրկի, այսինքն՝ որքան հեշտ կամ դժվար կլինի, դեռ այնքան էլ պարզ չէ։ Վիրուսը զգալիորեն զարգացել է։ Ըստ ամենայնի, այն հեռանում է իմունիտետից, որը ստանում է պատվաստված մարդը։ Հավանաբար, անհրաժեշտ է փոխել պատվաստանյութը, ինչ-որ նոր խթան անել արդեն փոփոխված տարբերակի համար»,-նշել է նա։
Gamaleya կենտրոնի ղեկավար Ալեքսանդր Գունցբուրգը հայտնել է, որ մշակողները կարող են արագ փոփոխել Sputnik V-ին։ Սակայն պատվաստանյութի ներկայիս տարբերակը կարող է պայքարել նաեւ Օմիկրոն շտամի դեմ։ Ըստ Գունցբուրգի՝ այս մասին վերջապես հայտնի կդառնա 10 օրվա ընթացքում։
«Եթե դուք դեռ պետք է փոփոխեք պատվաստանյութը նոր շտամի համար, դա կարող է արվել մի քանի ամսից»,- ասել է Անատոլի Ալտշտեյնը, (Gamaleya կենտրոնի գլխավոր հետազոտող).
«Մինչ այժմ ես չեմ տեսնում որևէ հավաստի տվյալ, որ մարդիկ կարող են մահանալ omicron-ից . Եթե դա այդպես է, ապա դրա դեմ պատվաստանյութի կարիք առանձնապես չունենք»։
Չնայած հետազոտության արդյունքներին, Pfizer պատվաստանյութը դեռևս արդյունավետ է ծանր հիվանդությունների դեմ․ պնդում են Հարավային Աֆրիկայի գիտնականները: Մուտացիաների արդյունքում Օմիկրոնն ավելի վարակիչ է թվում, քան Դելտա տարբերակը:
«Այնուամենայնիվ, դրա պաթոգենության մասին քիչ բան է հայտնի»,- ասել է Կոնստանտին Չումակովը, (ԱՄՆ Սննդի և դեղերի վարչության պատվաստանյութերի բաժնի գիտության գծով փոխտնօրենը).
«Պետք է սպասել պատվաստվածների շրջանում հիվանդացության վերաբերյալ տվյալների։ Հավանական է, որ նրանք վարակվեն, բայց մեղմ ընթացք ունենան։ Հիմնական բանը մեծ թվով ծանր դեպքերի կանխումն է, որպեսզի հիվանդը չհայտնվի ինտենսիվ թերապիայի մեջ և չմահանա, մնացածը կարողանա ողջ մնալ»,-ասել է նա։
Ս․ Ասատրյան
