Չեխական Haló noviny պարբերականն անդրադարձել է Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ վերջին զարգացումներին՝ ներկայացնելով շարքային արցախցիների վերաբերմունքն այդ ամենին: Աղբյուրը, մասնավորապես, զրուցել է Լեռնային Ղարաբաղում հանքափորների հերթափոխի ղեկավար, արցախյան առաջին պատերազմի մասնակից Արթուր Ֆարսիյանի հետ:
Խոսելով Արցախյան վերջին պատերազմի ավարտի մասին, Ֆարսիյանն ասել է.«Գիշերը, երբ իմացանք, որ պատերազմն ավարտված է, շատ ուրախացանք: Բայց երբ հաղորդագրություններ սկսեցին գալ այս պայմանավորվածության բոլոր կետերի վերաբերյալ, մենք ցնցված էինք: Ինչպես կարող էր պատերազմի 44 օրվա ընթացքում Հայաստանի ղեկավարությունը այդպես խաբել մարդկանց: Հայկական բանակը հաջող ռազմական գործողություններ է իրականացնում, մենք հաջողությամբ պաշտպանում ենք մեր հողը և վերահսկում իրավիճակը: Եվ հանկարծ 45 օր անց կապիտուլյացիա՞: Այս ամբողջ ընթացքում հայկական հեռուստատեսությունը հավաստիացնում էր, որ, ընդհանուր առմամբ, ճակատում ամեն ինչ լավ է ընթանում: Եվ ոչ մի բառ չասվեց այն մասին, որ իրավիճակն այդքան ողբալի էր:
Եվ հետո հանկարծ, 45 օր անց, հեռուստատեսությամբ հաղորդվում է, որ, համաձայն ստորագրված հայտարարության, մեր շատ շրջաններ հանձնվում են Ադրբեջանին: Մեզ համար շատ դժվար էր հավատալ դրան: Ուղղակի շոկ էր: Մենք դեռ չենք հասկանում, թե ինչու էր Հայաստանի ղեկավարությունը 44 օր մեզ խաբում: Ինչու չէինք կարող խոստովանել մինչև մեր տարածքները կորուստը: Շուշիի մոտ, մարտերի վերջին շաբաթվա ընթացքում շատ երիտասարդներ են զոհվել:Բառացիորեն սպանդ է տեղի ունեցել: Ինչի՞ համար էր այս կոտորածը, եթե չպիտի կարողանայինք հաղթել: Ինչի՞ համար են տղաները մահացել»:
Ֆարսիյանը միևնույն ժամանակ նշել է, որ Արցախի հայ բնակիչները բացասական վերաբերմունք չունեն ռուս խաղաղապահների նկատմամբ:
«Խաղաղապահների նկատմամբ բացասական վերաբերմունք չկա: Մենք նրանց շատ ավելի շուտ էինք սպասում: Մենք կարծում էինք, որ Ռուսաստանը, Ֆրանսիայի և Ամերիկայի հետ միասին, կմիջամտեն: Հասկանալի է, որ խաղաղապահ ուժերը կանգնելու են այն սահմանների վրա, որոնք գոյություն ունեն այսօր: Նրանք չեն կարող մեզ հետ վերադարձնել կորցրած հողերը: Եվ եթե ինչ-որ սադրանք կատարվի, նրանք անպայման կկատարեն իրենց առաքելությունը: Մարդիկ հակակրանք չունեն Ռուսաստանի խաղաղապահ ուժերի նկատմամբ: Ընդհակառակը Ռուսաստանը մեզ համար խաղաղության երաշխավոր է»,-նշել է արցախցին:
Նրա կարծիքով երկու ժողովուրդների միջև հնարավոր չէ գտնել այնպիսի եզրեր, որը թույլ կտա վերջ դնել բազմամյա հակամարտությանը:
«Իմ կարծիքով, նման եզրեր չկան: Համոզված եմ, որ Ադրբեջանը կշարունակի պատրաստվել պատերազմի, որպեսզի տարածաշրջանն ամբողջությամբ «մաքրի» այստեղ բնակվող հայերից: Մի օրինակ բերեմ: Այն բանից հետո, երբ Վլադիմիր Պուտինի հրամանով ռուսական խաղաղապահ ուժերը մտան Ղարաբաղ, ադրբեջանական կողմի որոշ ներկայացուցիչներ ասում էին, որ Ռուսաստանը գողացել է իրենց հաղթանակը, և որ նրանք կարող էին հայերի վերջը տալ և ամբողջությամբ վերցնել Լեռնային Ղարաբաղը: Թուրքիայի և այլ երկրների օգնությամբ Ադրբեջանը կփորձի գրավել տարածաշրջանը, զավթել այն: Ճիշտն ասած, ես չեմ հավատում, որ մենք կարող ենք գտնել որևէ շփման կետ և վերադառնալ այն կյանքին, որը մենք վարել ենք Խորհրդային միության տարիներին:
Լեռնային Ղարաբաղում ապրող մարդիկ այս պատերազմը համարում են երկրորդ հայկական ցեղասպանություն: Եթե Ռուսաստանը հիմա չմիջամտեր և չդադարեցներ այս պատերազմը, ապա, ամենայն հավանականությամբ, Ղարաբաղը ամբողջովին մաքրված կլիներ հայերից: Մենք բոլորս հանգիստ կյանք ենք ուզում, բայց շատ դժվար է պատկերացնել երկու ժողովուրդների խաղաղ գոյակցությունը: Անձամբ ես դրան չեմ հավատում»,-նշել է Ֆարսիյանը:
Հիշեցնենք, որ նոյեմբերի 9-ին Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարները Լեռնային Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների տեղակայման շուրջ պայմանավորվածություն են ձեռք բերել, ստորագրվել է հայտարարություն, որով Ադրբեջանին են անցնում Արցախի յոթ շրջանները, Շուշին ու Հադրութը` բացառությամբ մի գյուղի, գյուղեր Ասկերանի ու Մարտունու շրջանից, ինչպես նաև Մարտակերտի շրջանի Թալիշ և Մատաղիս գյուղերը։
Ըստ այդ հայտարարության՝ Լեռնային Ղարաբաղում շփման գծի երկայնքով և Լաչինի միջանցքի երկայնքով տեղակայվում է Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահ զորախումբ, այդ թվում՝ հրաձգային զենքով զինված 1960 զինծառայող, 90 զրահամեքենա, 380 միավոր ավտոմոբիլային և հատուկ տեխնիկա: ՌԴ խաղաղապահների մի մասին արդեն տեղակայվել է Արցախում։
