Շատ զույգեր են ցանկանում լսել մանկան ճիչ իրենց ընտանիքներում, սակայն երբեմն որոշ առողջական խնդիրներ թույլ չեն տալիս իրականացնել ծնող դառնալու երազանքը: Ժամանակակից աշխարհում գտել են նաև դրա լուծումը՝ Արտամարմնային բեղմնավորում:
Այս թեմայով Medmedia. am –ը զրուցել է սաղմնաբան Ինեսսա Կարապետյանի հետ:
-Ե՞րբ է ցուցված իրականացնել արտամարմնային բեղմանվորում:
— Արտամարմնային բեղմանվորման առաջին ցուցումը անպտղությունն է, երբ մեկ տարի զույգը ապրում է ազատ սեռական կյաքնով և չկա հղիություն: Այդ դեպքում զույգը պետք հետազոտվի և ըստ արդյունքների որոշվի բուժման մեխանիզմը:
Կարող են լինել առողջական փոքր խնդիրներ, որոնց բուժումից հետո ստացվի հղինալ: Եթե ըստ հետատոզոտության պատասխանների տեսնում ենք, որ կան բարդություններ, որոնք բուժելու համար չպետք է սահմանափակվել դեղորայքով միայն, ապա իրականացվում է կամ սերմնավորում, կամ արտամարմնային բեղմնավորում: Խնդիրներ կարող են լինել թե´ տղամարդու, թե´ կնոջ մոտ:
Տղամարդու առողջությունը ստուգելու համար առաջինը կատարվում է սերմնահեղուկի մանրադիտակային հետազոտություն: Ըստ այդ հետազոտության որոշվում է սերմնահեղուկում պարունակվող սպերմատոզոիդների քանակը, շարժունակությունը, ձևաբանությունը:
Ըստ շեղումների արդեն որոշվում է սերմանվորում կարող ենք անել, թե միանգամից պետք է արվի արտամարմնային բեղմանվորում: Շեղումները կարող են լինել տարբեր ինֆեկցիաների, հորմոնային խանգարումների հետևանք: Կնոջ մոտ նույնպես կատարվում է հորմոնային հետազոտություն, ուլտրաձայնային հետազոտություն, ըստ որի պարզվում է ձվազատում լինում է ամեն ամիս, թե ոչ:
— Արտամարմնային բեղմնավորման իրականացման ինչպիսի՞ մեթոդներ կան:
— Արտամարմնային բեղմանվորումը ըստ ցուցումների լինում է երկու տեսակի: Առաջին տեսակը սերմնավորումն է, որը դասական արտամարմնային բեղմնավորումն է: Դրա ընթացքում ձվաբջիջը և սպերմատոզոիդը համապատասխան պայմաններում, համապատասխան նյութի մեջ են դրվում: Ապա դրանք իրենք իրենց, մարմնից դուրս բեղմնավորվում են, այսինքն՝ սպերմատոզոիդը ինքնուրույն ընտրվում է և գնում բեղմանվորում ձվաբջիջը:
Մյուս եղանակը ներցիտոպլազմատիկ սպերմատոզոիդի ներակումն է ձվաբջջի մեջ: Այս փուլից հետո կատարվում են մյուս փուլերը. սաղմնաբանը հետևում են բեղմանվորմանը, ապա ընտրում են ամենաառողջ սաղմը և տեղադրում այն կնոջ արգանդում:
—Ի՞նչ գործոններ կարող են ազդել արտամարմնային բեղմանվորման արդյունավետության վրա:
— Արտամարմնային բեղմնավորման կիրառման արդյունավետության վրա ազդում են մի շարք գործոններ, ինչպիսիք են, օրինակ՝ կնոջ տարիքը, արգանդի վիճակը: 35 տարեկանից հետո բնականաբար կարող է լինել ցուցանիշների նվազում, որը կախված է օրգանիզմից և շատ անհատական է: Բացի տարիքից, կարևոր է նաև զույգի սեռական առողջության պատմությունը: Շատ կարևոր է նաև նախապատրաստական փուլը:
– Արդյունքի բացակայության պարագայում որքա՞ն ժամանակ անց կարելի է կրկին անգամ կիրառել նոր ցիկլ:
— Եթե նախապես կան սառեցված սաղմեր, ապա հենց հաջորդ ամիս կարելի սաղմի տեղադրում իրականացնել: Իսկ եթե ոչ՝ ապա ցանկալի է սպասել մեկ կամ երկու ամիս, որպեսզի օրգանիզմը վերականգնվի:
—Արդյոք Հայաստանում կա՞ կուտակված բավարար փորձ այս ոլորտում:
-Ես կարող եմ վստահեցնել, որ Հայաստանում արտամարմնային բեղմնավորման մեթոդները, անհրաժեշտ սարքավորումները, պռատակոլները բարձրակարգ են և ոչնչով չեն զիջում միջազգային կլինիկականերում եղած սարքավորումներին և մեթոդներին, հետևաբար մեր ունեցած արդյունքը նույնպես:
Հավելենք, որ ԱՄԲ-ն բաղկացած է հետևյալ փուլերից՝
- Կնոջ եւ տղամարդու հետազոտություն
- Ձվարանների խթանում (ստիմուլյացիա)
- Ձվաբջիջների ստացում (ձվարանների պունկցիա)
- Սպերմատոզոիդներիստացում (ցուցումերի դեպքում` միկրովիրաբուժական ճանապարհով (TESA))
- Բեղմնավորում կլասիկ մեթոդով
- ICSI մեթոդով (ցուցումների դեպքում)
- Էմբրիոնների կուլտիվացում
- Էմբրիոնների նախաիմպլանտացիոն գենետիկ ախտորոշում (PGD) (ցուցումների դեպքում)
- Էմբրիոնների տեղադրում արգանդի խոռոչ կամ սառեցում
